Airborne stof / Fijnstof is een sluipmoordenaar. Met deze moordenaar wordt de verzameling van alle deeltjes in de lucht bedoeld. De deeltjes hebben een uiteenlopende grootte. Met fijnstof wordt doorgaans het stof bedoeld waarvan de maximale diameter van de deeltjes 10 µm bedraagt. Dit wordt afgekort met de term PM10 (PM: particulate matter). Fijnstof in de lucht kan de gezondheid negatief beïnvloeden. Om deze reden heeft de Europese Unie grenswaarden voor fijnstof vastgesteld. Zo sterven er elk jaar wereldwijd miljoenen mensen aan de schadelijke gevolgen van deze ongezonde deeltjes in de lucht. Om over het aantal zieken en arbeidsongeschikten ten gevolge van nog maar niet te spreken. Ook voor uw werknemers is fijnstof levensgevaarlijk. Maar de gevaren van fijnstof gaan verder dan die van uw medewerkers alleen. Ook uw bedrijf lijdt er onder.
Fijnstof als risico opnemen in risico-inventarisatie en evaluatie
Uw organisatie is verplicht om werknemers te beschermen tegen overmatige blootstelling aan fijnstof. Dit houdt in elk geval in dat u dit risico moet opnemen in uw risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E). In het bijbehorende plan van aanpak geeft u aan hoe u werknemers beschermt.
Fijnstof op kantoor
Op kantoor bij veel bedrijven zien we dat hier veel aandacht voor is. Zo worden werkplekken zo veel mogelijk stofvrij gehouden. Is er sprake van een goed luchtbehandelingssysteem en zijn kantoorapparaten zoals printers en faxen in een aparte, goed geventileerde ruimte met afzuiging gezet. Maar hoe is de situatie op de werkvloer? In de fabriek? In het logistieke centrum?
Fijnstof op de werkvloer
Op de werkvloer in fabrieken en logistieke centra is het vaak minder goed geregeld. Waarbij gezegd mag worden dat in deze ruimten vaak door het proces fijnstof juist geproduceerd wordt. Fijnstof komt voor in veel verschillende verschijningsvormen, ook op de werkvloer. Afhankelijk van de concentratie, levert het een gevaar voor de gezondheid op. Daarnaast bevat de omgevingslucht stof. Maar bij arbeidsprocessen kunnen medewerkers, afhankelijk van de processen, worden blootgesteld aan diverse stoffen, gassen en dampen. Bij stoffen valt direct te denken aan kwartsstof, houtstof, papier- en kartonstof of metaalstof. Maar ook aan inkten en andere stoffen van met een meer chemische samenstelling. Veelal ontstaan door verbranding, wrijving of verdamping... Het zet zich af op producten, wanden, balken, voorraden, werkplekken en meer.
Gevaar zit hem niet in één component maar in de combinatie van fijnstoffen
In het verleden werden blootstellingen beoordeeld aan de hand van de inhaleerbare en/of respirabele stoffracties in combinatie met de specifieke componenten. Maar meer en meer komen we er achter dat de optelsom van al deze fracties ook van belang is. Zeker daar waar we praten over de allerkleinste deeltjes (< PM10) die doordringen tot in de onderste luchtwegen en zelfs de bloedbaan.
Fijnstof glipt moeiteloos door afweersysteem
Fijnstof valt onder de gevaarlijke stoffen en is een verzamelnaam voor alle deeltjes die zo klein zijn dat ze moeiteloos langs het afweersysteem in de luchtpijp en de longen glippen. Deze deeltjes zijn veelal kleiner zijn dan 2,5 micrometer (0,0025 millimeter) en onzichtbaar voor het blote oog. Veel mensen kennen fijnstof als een bruine waas die boven vuile steden hangt. Maar deze waas is (als concentratie) vaak ook aanwezig in menig bedrijf. Soms zelfs nog in hogere concentraties. De viezigheid kan leiden tot een beroerte, longkanker, de chronische longaandoening COPD of een hartaanval.
Waar kun je als preventiemedewerker op letten
Wat zijn de risico’s, waar kun je als preventiemedewerker op letten en wat kun je doen tegen fijnstof?
Wereldwijd worden de internationale normen voor de uitstoot van fijnstof sterk overschreden. Als de uitstoot van fijnstof binnen de normen van Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zouden blijven, zouden er jaarlijks miljoenen mensen minder overlijden aan de schadelijke gevolgen van fijnstof. Meten is dus weten. Denk daarbij niet enkel aan metingen op de persoon maar ook aan metingen in de ruimte. Een eenvoudige fijnstofmeter kan al veel duidelijkheid geven
Airborne stof / Fijnstof ook gevaarlijk voor bedrijfsvoering
De hierboven genoemde sluipmoordenaar is ook een gevaar voor elk bedrijf. Een teveel maakt dat er meer onderhoud nodig is. Er meer storingen voorkomen. Meer afschrijvingen plaatsvinden. Meer risico's zijn aangaande klanttevredenheid of bij audits. Maar presteren medewerkers ook niet gewoon beter in een schone werkomgeving? Het is dus zaak om de lucht te reinigen. Het meer ventileren is daarbij vaak geen optie omdat dit veel extra (conditionerings) kosten met zich meebrengt. De industriële luchtreinigers van NJORD Clean Air bieden een oplossing.
