Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat blootstelling aan respirabel (ultra-)fijnstof grotere gezondheidsrisico’s met zich mee brengt dan eerder aangenomen. Onder meer in een artikel gepubliceerd in Occupational Hygiëne (gepubliceerd bij Oxford University Press namens the British Occupatinal Hygiëne Society) wordt door een aantal specialisten de huidige grenswaarde flink ter discussie gesteld. Mede op basis van deze onderzoeken heeft TNO richtwaardes voor fijnstof en ultrafijnstof voor binnen vastgesteld (A, B, C klassen / PM2,5 / PM10). Een goede ontwikkeling wat ons betreft.
Respirabel en ultrafijnstof
Respirabel stof is dat deel van het totaal stof dat kan doordringen tot in de longblaasjes. Het gaat om stofdeeltjes met een aerodynamische diameter kleiner dan 10 micrometer. Daar waar grotere deeltjes blijven vastzitten aan je neusharen of blijven "kleven" aan het slijm in je luchtweg en middels hoesten, niezen of gewoon slikken afgevoerd kunnen worden via het darmkanaal. Dringen de allerkleinste deeltjes (< 5 micrometer) door tot in de longen en moeten daar opgeruimd / afgebroken worden. Deeltjes ultrafijnstof kunnen door hun kleine omvang zelfs gemakkelijk via de longen in het bloed terechtkomen en zo ook andere organen bereiken.
Geen duidelijke publieke/wettelijke grenswaarden voor fijnstof buitenlucht.
Omdat Nederland zelf geen publieke/wettelijke grenswaarden voor fijnstof kent, hanteren toxicologen voor buitensituaties vaak de Amerikaanse PM-2,5 grenswaarde voor buitenlucht van 35 ug/m3 (gemiddeld over één etmaal) . Deze waarde van 35 ug/m3 wordt door de WHO voorlopig ook gebruikt (maar als jaargemiddelde). De EU norm ligt zelfs nog hoger.
Publieke/wettelijke grenswaarden voor fijnstof binnenlucht.
Net als voor de buitenlucht bestaan er geen wettelijke Nederlandse normen voor (fijn)stof voor binnensituaties. Toxicologen gaan daarom veelal uit van Europese buitenlucht 24-uursnorm van 50 ug/m3 voor PM10-deeltjesgrootte, 40 ug/m3 voor het jaargemiddelde van PM10-deeltjesgrootte en 25 ug/m3 voor PM2,5-deeltjesgrootte. Hoewel de buitenlucht een andere samenstelling kent dan de lucht in binnensituaties is deze buitenlucht norm wellicht juist een uitstekende vuistregel. Voor thuis, op kantoor maar zeker ook in fabriekssituaties, de logistiek (papier en kartonstof) en de afvalverwerking.
Richtwaardes fijnstof en ultrafijnstof voor binnen
De kring Binnenmilieu Advies en de kring Luchtfilters van de Vereniging Leveranciers Luchttechnische Apparaten (VLA) heeft samen met TNO binnenrichtwaardes (A, B, C klassen) voor PM2.5 en PM10 vastgesteld. In dit ontwikkelde meetprotocol wordt met drie verschillende klassen gewerkt:
Klasse C komt overeen met de jaargemiddelde grenswaarde voor buitenlucht.
Klasse A staat gelijk aan het jaargemiddelde WHO (Wereld Gezondheid Organisatie) advies waarde voor buitenlucht.
Klasse B is tussen de waarden van A en C gekozen.
De tabel geeft voorlopige waarden, ze kunnen worden herzien als hier aanleiding toe is (bijvoorbeeld wijzigingen in de wettelijke grenswaarden of richtlijnen vanuit gezondheidsperspectief).
De klasse-indeling geldt in principe per ruimte.